Niemand kan je vertellen hoe je moet rouwen en ik ben de laatste die je gaat vertellen hoe je het moet doen. Want iedereen, zo ook jij, is uniek! En dat is jouw rouwproces ook.
Hoelang het duurt dat weet niemand. Ook weet niemand hoe je het beste moet rouwen. Het is een reis die je liever niet had willen maken en beleven. Maar je bent hem wel gestart, anders las jij niet deze woorden.
Het enige wat ik kan doen is het delen van mijn lichtpuntjes in donkere tijden. Want als ik het deel, misschien zit er dan iets voor jou bij wat de pijn even doet verzachten. Wel ga ik je meteen vertellen dat het gevoel niet overgaat of dat het gemis minder wordt. Slechts het leven om het gemis wordt groter, waardoor het na verloop van tijd toch wat meer dragelijk wordt. Maar sommige dagen dan word je wakker en voel je het al... het zware gevoel dat niet zomaar verdwijnt.
Toevallig had ik vandaag zo'n dag vol verdriet, alsof het donker om mij heen is. En ook al ben ik niet alleen, ik voel mij op zulke momenten heel erg eenzaam. Waar ik in het begin probeerde het gevoel weg te drukken omdat ik nog zoveel moest doen, besluit ik tegenwoordig dat ik mij even zo mag voelen. Dan mag ik alleen zijn zonder iemand te spreken. Of bel ik juist een vriendin met een luisterend oor. Maar vooral de acceptatie dat het zo mag zijn is voor mij de eerste winst. Vandaag was een drukke dag en dan spreek ik met mezelf af dat ik tot de middag mij zo mag voelen en mag doen wat ik wil. Maar in de middag moet ik weer aan het werk en aanwezig zijn. Dingen moeten eenmaal af, daarna mag ik mij weer rot voelen als ik mij zo nog steeds intens voel. Het bizarre is, na een ontbijt, een serie, een gigantische huilbui en heel veel mokken, voelt het rond de middag lichter. Is het over? Nee! Is het dragelijker? Ja. Vervolgens heb ik rond de middag een mooie tekst gedeeld op Instagram, ben ik met frisse tegenzin de dag gestart. En was het gevoel tegen het einde van de middag door de bloemen, vrienden en klanten verdwenen.
Aan het begin van mijn rouwperiode hielp al het bovenstaande niet zo goed en duurde het gevoel veel langer dan een ochtend. Maar toen hielp schrijven heel erg. Ik begon dan altijd met "Hey Pap" en vertelde dan alles wat ik normaal tegen hem zou zeggen aan de telefoon. Door de maanden heen, wat inmiddels al jaren zijn geworden, heb ik mijn boekje steeds minder gepakt.
Vandaag had ik het boekje graag willen pakken omdat ik morgen op vakantie ga en nu al verdriet heb omdat ik hem niet kan bellen om te vertellen dat ik veilig ben aangekomen. Dit soort kleine momenten kunnen zoveel pijn doen tot in je ziel. Dat ik dan een buffer inzet. Dus ik ben naar de markt gereden, heb de chocolaatjes gehaald die in zijn nachtkastje lagen in het ziekenhuis. Deze had hij gekregen van zijn collega's en wij hebben die samen in het ziekenhuis opgegeten. Door deze chocolade mee te nemen morgen in de auto, voelt hij toch even iets dichterbij. En dat is een buffer. Een mooi moment creëren om het verdriet dragelijker te maken.
Ook was ik vlak na zijn overlijden zo bang om onze herinneringen te vergeten. Wat nu achteraf best vreemd is aangezien het herinneringen zijn van jaren terug. Maar ik was zo bang dat hij zou vervagen en dan nog verder weg zou voelen. Ik kan je verzekeren dat dit niet gebeurt. Natuurlijk wordt een stem of een geurherinnering minder, maar de mooie momenten zijn voor altijd bewaard in je hart. Omdat mijn angst hiervoor zo groot was, ben ik over mijn vader gaan praten in de podcast. Hierop terugkijkend is dat echt heel helend geweest. Natuurlijk zeg ik niet dat je nu ook zoiets moet gaan starten. Maar wat past er bij jou? Een fotoboek maken van de herinneringen en kleine tekstjes? Of een website maken ter ere van hem? Of net zoals ik het delen van recepten? Of schrijf een boek. Vooral doe wat bij jou en jouw dierbare past.
Vraag jezelf vooral dagelijks af: wat heb ik nodig? Een luisterend oor? Bel een vriendin. Alleen zijn? Pak een dekentje, maak wat lekkers, steek een kaarsje aan en voel je even gigantisch rot zonder oordeel. Ruimte in je hoofd? Maak een wandeling. Te veel verdriet? Zet een buffer in en doe wat goed voelt.
Weet dat onder boosheid altijd verdriet zit en laat de boosheid niet alles overschaduwen. Natuurlijk mag je boos zijn omdat alles er mag zijn. Maar besef ook dat boosheid je niet verder gaat helpen. En je door de boosheid niet dicht bij je gevoel kan staan.
Het is vooral oké om niet oké te zijn. Hoe sneller je het gevoel accepteert (je kan er namelijk niet omheen), hoe eerder het ook weer weggaat. Geniet van de verlichting als h et gevoel weg is. Maar sta niet raar te kijken als het morgen of overmorgen weer terug is. Zelfs na jaren heb ik in ieder geval nog wel eens van dat soort dagen. Het vreemde daarvan is dat het verdriet voelt alsof het gisteren is gebeurd. Terwijl het een eeuwigheid voelt dat ik bij hem was. Tijd en rouw is een vreemd ding... En door de verstreken tijd begrijpt je omgeving je ook steeds minder. Waar iedereen eerst nog met je meeleefde, zijn hun levens ook weer doorgegaan.
"Rouw is een ontroostbaar heimwee"
Maar ook...
Als een ruwe diamant. Eerst scherp met zijn randen. Maar de tranen, herinneringen en de liefde zullen de steen slijpen door de tijd heen. En op een dag zal het glinsteren als een mooie diamant. En zal dat jouw kostbaarste bezit zijn.
Ook neemt rouw lichamelijke dingen met zich mee. Een veelvoorkomend ding is de werking van het geheugen. Na het verlies dacht ik echt dat ik Alzheimer had of dat er iets mis met mijn hoofd was. Maar dit hoort er helaas bij. Ik vond het toen al moeilijk om boodschappen te doen. Stond in de supermarkt en door alle keus liep ik naar buiten met een lege tas. Mijn geheugen dat niet meewerkte heeft echt heel erg lang geduurd (1,5 jaar). Oprecht was ik overtuigd dat het nooit meer goed zou komen. En dat klopt deels... Omdat ik nooit meer zoveel aankan als daarvoor, maar wel steeds een beetje meer. Ik zou zeggen dat 90% van mijn hoofd weer meewerkt. Tik ik op een dag mijn verdriet aan, merk ik dit ook aan mijn geheugen.
En dat als laatste: niemand kan bepalen hoe lang je rouwt. Niemand weet hoe lang het duurt, ook jij niet. Ook ik heb mensen om mij heen gehad die zeggen: "Ben je daar nou nog steeds mee bezig?" Ik leg dan uit wat ik voel en hoe ik het beleef. Intern in mijn gedachten is mijn antwoord: "Ja, en dat komt omdat de liefde zo sterk was. Wat zonde dat jij dat hebt gemist of niet kan voelen."
Met heel veel liefde warmte en kracht, Richelle
Buffers heb ik mogen leren door Hester van Verder met lef
Wil je meer over buffers leren en weten luister dan deze aflevering van Rouwpower met Hester
Hoe ik mijn buffers inzet hoor je deze aflevering van Madelief in je oor.
Reactie plaatsen
Reacties